Artifacts

Giriş

BPMN 2.0’da artifacts, süreç modeline ek bağlam ve bilgi sağlayan öğelerdir. Süreç akışını doğrudan etkilemezler, fakat süreci daha anlaşılır ve bütün hale getirirler. Artifacts; süreçlere açıklama eklemek, data’yı göstermek ve aktiviteleri gruplamak için kullanılır.

Data Objects

Data objects, bir sürecin yürütülmesi sırasında oluşturulan, değiştirilen veya kullanılan data’yı temsil eder. Görevlerde giriş, çıkış ya da ara data olarak kullanılabilir.

• Örnek: “Customer Order” data object’i, “Submit Order” göreviyle ilişkilendirilerek bu görevin müşteri siparişi data’sı ile ilgili olduğunu gösterir.
• Kullanım Alanı: Süreçte hangi data’nın kullanıldığını veya üretildiğini (formlar, raporlar, dosyalar vb.) göstermek için data objects kullanılır.

Groups

Group, görevleri veya elemanları dokümantasyon ya da analiz için görsel olarak bir araya toplamak amacıyla kullanılır. Süreç akışını etkilemez, ilgili görevleri vurgulamak için faydalıdır.

• Örnek: Bir projenin belirli bir aşamasına ait (“Approval Tasks” veya “Customer Interaction Tasks” gibi) birden fazla görevin gruplanması.
• Kullanım Alanı: Özellikle çok elemanlı karmaşık süreçlerde görevleri düzenlemek ve sınıflandırmak için groups kullanılır.

Text Annotation

Text annotation, modelcilerin bir sürece ek bilgi veya açıklayıcı not-ekleme imkânı sunar.

• Örnek: Belirli bir görevin manuel olduğunu ve sistem tarafından izlenmediğini belirten bir text annotation.
• Kullanım Alanı: Karmaşık görevleri açıklamak, koşulları tanımlamak veya sürece ek bilgi sağlamak için text annotation kullanılır; süreç akışına etkisi yoktur.

Data Stores

Data store, data’nın kalıcı olarak saklandığı yeri temsil eder. Birden fazla görev ya da sürecin bu data’ya erişip kaydedebileceğini göstermek için kullanılır.

• Örnek: Birden çok görevin müşteri bilgisine eriştiği veya kaydettiği “Customer Database” adlı bir data store.
• Kullanım Alanı: Süreç dışında tutulan data’yı (veritabanı, dış sistemler) ve farklı görevlerin buna nasıl eriştiğini göstermek için data stores kullanılır.

Temel Noktalar

• Data Objects: Görev veya süreçte yer alan data’yı temsil eder, giriş ve çıkışlara dair daha fazla bağlam sağlar.
• Groups: İlgili görev veya elemanları süreç akışını etkilemeden görsel olarak düzenler ve gruplar.
• Text Annotations: Sürecin okunabilirliğini ve anlaşılabilirliğini artırmak için açıklayıcı bilgi veya not ekler.
• Data Stores: Data’nın kalıcı olarak nerede tutulduğunu gösterir, görevlerin uzun süreli depolamaya nasıl eriştiğini veya güncellediğini gösterir.

Kullanım Örnekleri

• Faturalama sürecinde “Invoice” olarak etiketlenmiş bir data object, “Generate Invoice” göreviyle ilişkilendirilerek bu görevin bir fatura dokümanı ürettiğini gösterebilir.
• Daha büyük bir süreçte “Customer Onboarding” ile ilgili tüm görevleri vurgulamak için bir group kullanılabilir.
• Text annotations, bir karar gateway’ini açıklayabilir ve her koşulun neyi ifade ettiğini daha iyi anlamak için kullanılabilir.
• ”Customer Database” adı verilen bir data store, “Retrieve Customer Information” veya “Update Customer Profile” gibi görevlerle bağlantılı olabilir ve verinin nerede saklandığını gösterebilir.

Artifacts, BPMN diyagramlarına süreç akışını ya da sırasını etkilemeden önemli bağlam ve bilgi ekler; özellikle karmaşık süreçlerde açıklığı artırmak için kritik öneme sahiptir.