Terimler Sözlüğü

Bu sözlük, ProcessMind ile ilgili kilit terimlerin tanımlarını sunar. Kullanıcıların, bu alanlarla ilgili temel kavramları ve terminolojiyi anlamalarına yardımcı olmak için tasarlanmıştır.

Genel Terimler

• Business Process Management (BPM): İş süreçlerini modelleme, otomatikleştirme, izleme ve optimize etme disiplini olarak tanımlanır; verimlilik ve etkinliği artırmayı hedefler.

• BPMN 2.0 (İş Süreci Modeli ve Notasyonu 2.0): İş süreçlerini modellemek ve görselleştirmek için net, anlaşılır bir yol sağlayan, farklı paydaşlar arasında etkin iletişim ve işbirliğini olanaklı kılan standart bir grafik gösterimdir.

• Process Mining: İş süreçlerini analiz etmek ve görselleştirmek için IT sistemlerinden gelen verileri kullanma tekniği. Kuruluşların süreçlerin nasıl işlediğini anlamalarına, verimsizlikleri belirlemelerine ve iyileştirme alanlarını bulmalarına yardımcı olur.

• Process Simulation: Gerçek dünya süreçlerinin davranışını taklit etmek için modeller ve/veya süreç madenciliği verilerini kullanan bir tekniktir. İşletmelerin senaryoları test etmelerine, sonuçları öngörmelerine ve iş akışlarını optimize etmelerine olanak tanır.

Process Mining’e Özgü Terimler

• Event Log: Genellikle IT sistemlerinden elde edilen, bir süreç içindeki olayları kaydeden veri topluluğu. Event log’lar, Process Mining için ana veri kaynağıdır.

• Activity: İş süreci içinde gerçekleştirilen bir görev veya işlemdir. Process Mining’de aktiviteler, event log’lardan tanımlanır ve süreç modelleri oluşturmak için kullanılır.

• Case: Bir sürecin tek bir örneği, örneğin bireysel bir sipariş, müşteri hizmetleri kaydı veya işlem. Her bir case, süreç boyunca bir yol izler.

• Case ID: Özel bir sipariş, işlem veya hizmet talebi gibi sürecin tek bir örneğini temsil eden benzersiz kimlik. Süreç akışındaki yolculuğu izlemeye ve analiz etmeye olanak tanır.

• Trace: Belirli bir vaka için kaydedilen aktivite dizisi. İzler, süreç akışını yeniden yapılandırmaya ve kalıplar veya sapmalar belirlemeye yardımcı olur.

• Conformance Checking: Gerçek süreci (event log’larından keşfedilen haliyle) amaçlanan süreç modeliyle karşılaştırarak sapmaları ve iyileştirme alanlarını belirleme süreci.

• Process Discovery: Sürecin önceden bilinen bilgisini gerektirmeden event log’lardan otomatik olarak süreç modeli oluşturma tekniği.

• Variant Analysis: Sürecin farklı versiyonlarını (varyantları) inceleyerek nasıl farklı olduklarını anlamak ve iyileştirme gerektiren alanları belirlemek.

• Bottleneck Analysis: Sürecin genel akışını yavaşlatan noktaların, yani gecikmelerin yaşandığı bölgelerin belirlenmesi.

• Key Performance Indicator (KPI): İş sürecinin performansını ölçmek için kullanılan, döngü süresi, işleme kapasitesi veya verimlilik gibi metrikler.

• Data Preparation: Event log veri analizine geçilmeden önce doğruluğu sağlamak amacıyla veri temizleme, filtreleme ve yapılandırma işlemi.

BPMN 2.0 Modellleme Terimleri

• BPMN (İş Süreci Modeli ve Gösterimi): İş süreçlerini anlaşılır bir şekilde modellemek için kullanılan standart bir grafik gösterimi. BPMN 2.0, bu standardın en son sürümüdür.

• Pool: Bir süreçteki bir katılımcıyı (ör. şirket veya departman) temsil eden bir kapsayıcı. Pool’lar sürecin sınırlarını tanımlar.

• Lane: Farklı roller, departmanlar veya bireyleri temsil eden pool içindeki alt bölümler. Lane’ler, aktivitelerin kim tarafından yapıldığına göre organize edilmesine yardımcı olur.

• Activity (BPMN): Bir süreç içinde gerçekleştirilen görev, alt süreç veya diğer eylemler. BPMN diyagramlarında yuvarlatılmış dikdörtgenlerle temsil edilir.

• Event: Bir süreci başlatan, kesintiye uğratan veya tamamlayan tetikleyici veya sonuç. Event’ler Başlangıç, Ara ve Bitiş Event’leri olarak sınıflandırılır.

• Gateway: Bir sürecin akışını kontrol eden ve bir sonraki hangi yolun izleneceğine karar veren karar noktası. Yaygın türler şunlardır: münhasır (XOR), paralel (AND) ve kapsayıcı (OR) kapılar.

• Sequence Flow: Süreçteki aktivitelerin, event’lerin ve kapıların ne sırayla yürütüleceğini gösteren oklar.

• Message Flow: Farklı pool’lar veya süreçler arasındaki iletişimi temsil eder. Bilgi veya mesajların nasıl paylaşıldığını gösterir.

• Sub-Process: Daha büyük bir süreç içindeki aktivitelerin grup halinde tek bir görev olarak temsil edilmesi. Alt süreçler karmaşık diyagramları basitleştirmeye yardımcı olur.

• Artifact: Sürece daha fazla bağlam kazandıran, ancak akışı etkilemeyen veri nesneleri, gruplar ve açıklamalar gibi ek unsurlar.

• Task: Bir BPMN diyagramındaki en küçük iş birimi. Bir görev, gerçekleştirilmesi gereken tek bir etkinliği temsil eder.

• Event-Based Gateway: Süreç akışına devam etmeden önce bir olayın meydana gelmesini bekleyen bir tür geçit.

Süreç Simülasyon Terimleri

• Process Simulation: Gerçek dünya süreçlerinin davranışını taklit etmek için bir model kullanma pratiği. İşletmelerin senaryoları test etmelerine, sonuçları öngörmelerine ve veri odaklı kararlar almalarına olanak tanır.

• Simulation Model: Simülasyon amaçları için kullanılabilecek bir sürecin temsili. Genellikle gerçek dünya koşullarını yansıtmak için değişkenler ve parametreler içerir.

• Scenario: Süreç simülasyonu sırasında kullanılan belirli bir koşul veya varsayımlar kümesi. Senaryolar, farklı süreç yapılandırmalarını veya stratejilerini karşılaştırmada yardımcı olur.

• Throughput: Bir sürecin belirli bir zaman diliminde tamamlayabileceği vaka sayısı. Süreç simülasyonunda kullanılan bir ana metrik.

• Cycle Time: Bir vakanın baştan sona tamamlanması için geçen toplam süre. Döngü süresi, işleme süresi, bekleme süresi ve gecikmeleri içerir.

• Resource Allocation: Süreç içindeki görevlere kaynak (çalışanlar, makineler, yazılımlar) tahsis etme süreci. Verimli kaynak tahsisi süreç optimizasyonu için önemlidir.

• Queue: Kaynaklar mevcut olana kadar vakaların veya görevlerin bekletildiği bir bekleme sırası. Kuyruklar gecikmelere neden olabilir ve genel süreç performansını etkileyebilir.

• What-If Analysis: Farklı senaryoların sonuç üzerindeki etkisini görmek için bir süreç simülasyonunda değişkenleri değiştirme pratiği. Bu, planlama ve karar verme sürecinde yardımcı olur.

• Monte Carlo Simulation: Bir sürecin sonuçlarını tahmin etmek için rastgele örnekleme ve istatistiksel modelleme kullanan bir teknik. Çoğunlukla belirsizliği ve değişkenliği tahmin etmek için kullanılır.

• Discrete Event Simulation: Modelin süreçleri ayrık olaylar dizisi olarak temsil ettiği bir süreç simülasyonu biçimi. Her olay belirli bir anda gerçekleşir ve sistemin durumunu etkiler.

• Bottleneck: Süreçte akışın kısıtlandığı ve gecikmelere ve verimliliğin azalmasına yol açan aşama. Darboğazları belirlemek ve çözmek, süreç simülasyonunun ana amaçlarından biridir.

• Optimization: Simülasyon modelinde mümkün olan en iyi performansı elde etmek için süreç parametrelerini, kaynak tahsisini veya diğer değişkenleri ayarlama pratiği.

Sistem Yönetimi Terimleri

• Payment Plan: ProcessMind kullanım maliyetini belirleyen yapılandırılmış bir fiyatlandırma modeli. Ödeme planları, kullanıcı sayısı, mevcut özellikler ve kullanım süresi (ör. aylık veya yıllık abonelikler) gibi faktörlere göre değişebilir.

• Tenant/Environment: Çok kiracılı bir uygulama ortamında, bağımsız bir kullanıcı grubudur. Her tenant kendi verileri, ayarları ve özelleştirmeleriyle bağımsız bir varlık olarak çalışır, ancak aynı uygulama altyapısını paylaşır.

• Organization: Bir iş için benzersiz bir yapılandırmayı ifade eder. Organization, birden fazla tenant/çevre ve kullanıcı barındırabilir.

• Theme: Uygulama içinde belirli bir görünüm ve his yansıtmak için özelleştirilebilen görsel stiller ve tasarım unsurları seti. Temalar, kullanıcıların arayüzü kişiselleştirmesine olanak tanır, bu da onu daha sezgisel ve kurumsal marka kimliğine uyumlu hale getirir.

• User Roles: Kullanıcılara sorumluluklarına göre atanan izinler ve erişim seviyeleri. Yaygın roller arasında yöneticiler, müdürler ve genel kullanıcılar bulunur, her biri özelliklere ve verilere farklı düzeyde erişim sağlar.

• Dashboard: Anahtar metriklerin, veri görselleştirmelerinin ve içgörülerin görsel bir arayüzde sunulduğu ekran. Dashboard’lar, kullanıcıların önemli bilgilere hızlıca erişmelerine ve süreçlerin performansını izlemelerine yardımcı olur.

• Integration: Uygulamanın diğer sistemlerle (ör. ERP, CRM) verilerin kesintisiz değişimini sağlamak için bağlanması süreci. Entegrasyon, çoklu kaynaklardan gelen verilerin süreç madenciliği platformunda analiz edilmesini sağlar.

• Access Control: Uygulamanın farklı yönlerini kimin görüntüleyebileceğini, düzenleyebileceğini veya yönetebileceğini belirleyen güvenlik önlemleri. Erişim kontrolü, hassas verilerin yalnızca yetkili kullanıcılar tarafından erişilebilir olmasını sağlamak için hayati öneme sahiptir.

• Data Backup: Sistem arızaları veya diğer sorunlar durumunda veri kaybını önlemek için düzenli olarak veri kopyalama ve saklama pratiği. Yedeklemeler, gerekirse verilerin geri yüklenmesini sağlar.

• Multi-Tenancy: Tek bir yazılım örneğinin birden fazla tenant (organizasyon) hizmet verdiği bir mimari. Verileri ve yapılandırmaları ayrı tutarak, çoklu kiracılık, kaynakların ölçeklenebilir ve verimli bir şekilde kullanılmasına olanak tanır.